Πρόπτωση Μήτρας

Τι είναι η πρόπτωση μήτρας;

Η Πρόπτωση της Μήτρας ή/και του Κόλπου, η Κυστεοκήλη (Πρόπτωση της Ουροδόχου Κύστης στον Κόλπο) και η Ορθοκήλη (Πρόπτωση του Ορθού στον Κόλπο), είναι καταστάσεις που οφείλονται στη Χαλάρωση του Πυελικού Εδάφους. Πολλές φορές μπορεί μάλιστα να συνδυάζονται και με την παρουσία Ακράτειας Ούρων, η οποία δυσχεραίνει την καθημερινότητα της γυναίκας σε πολλαπλά επίπεδα. Πρόκειται για μια κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία στη ζωή μιας γυναίκας, είναι ωστόσο πιο συχνή στην εμμηνόπαυση, όταν και σταματά σταδιακά η παραγωγή οιστρογόνων. Σταδιακά, οι μύες της πυέλου χαλαρώνουν και η μήτρα αρχίζει να αποκλίνει από τη φυσιολογική της θέση.

Η πρόπτωση μήτρας, όταν είναι ήπια, μπορεί να μην έχει κάποιο ιδιαίτερο αντίκτυπο στη ζωή της γυναίκας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η θεραπεία περιλαμβάνει αποκλεισμό των επιβαρυντικών παραγόντων από την καθημερινότητα και συντηρητική αντιμετώπιση. Η μείωση του σωματικού βάρους, η αποφυγή άρσης βάρους και η διακοπή όλων των δραστηριοτήτων που εντείνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, είναι συνήθως επαρκής για ανακούφιση από τα δυσάρεστα συμπτώματα.

Σε σοβαρότερες ωστόσο περιπτώσεις, η μήτρα μπορεί να προβάλλει έξω από τον κόλπο, δημιουργώντας σημαντική ενόχληση για τη γυναίκα, προμηνύοντας συχνά σοβαρότερες επιπλοκές. Τότε, η θεραπεία εκλογής για οριστική αντιμετώπιση είναι η χειρουργική.

Εικόνα 1: Φυσιολογική Ανατομία των Πυελικών Οργάνων

Εικόνα 2: Πρόπτωση Μήτρας

Εικόνα 3: Κυστεοκήλη

Εικόνα 4: Ορθοκήλη

Πότε εμφανίζεται; Ποια τα αίτια που οδηγούν σε πρόπτωση μήτρας;

Η Χαλάρωση του Πυελικού Εδάφους είναι ένα αρκετά πολύπλοκο φαινόμενο, το οποίο θα εμφανίσει ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών, κυρίως μετά την εμμηνόπαυση και οφείλεται σε παράγοντες όπως η έλλειψη οιστρογόνων, η παχυσαρκία, η χρόνια σωματική καταπόνηση (πολλές φορές λόγω επαγγέλματος), καθώς και οι πολλαπλοί τοκετοί. Ορισμένες αθλητικές δραστηριότητες οι οποίες αυξάνουν σημαντικά την ενδοκοιλιακή πίεση μπορεί να προλειάνουν το έδαφος για πρόπτωση μήτρας.

Ποια τα συμπτώματα;

Η Χαλάρωση του Πυελικού Εδάφους προκαλεί αίσθημα βάρους ή/και ξένου σώματος στον κόλπο (συμπτώματα των οποίων η ένταση επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας), ενώ σε προχωρημένο στάδιο η Κυστεοκήλη μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία πλήρους κένωσης της ουροδόχου κύστεως κατά την ούρηση, με αποτέλεσμα την εμφάνιση συχνουρίας, συχνών ουρολοιμώξεων, ακούσια απώλεια ούρων λόγω υπερπλήρωσης της κύστης, καθώς και επίσχεση ούρων (αδυναμία ούρησης). Αντίστοιχα, μια εκτεταμένη Ορθοκήλη μπορεί να οδηγήσει σε έντονη δυσκοιλιότητα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, παρουσιάζεται κλιμάκωση των συμπτωμάτων, με την έντασή τους να αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου.

Υπάρχουν ασκήσεις για πρόληψη και θεραπεία;

Οι ασκήσεις Kegel, αν και συχνά αναποτελεσματικές για την αντιμετώπιση εφόσον η πρόπτωση έχει φτάσει σε προχωρημένο επίπεδο, μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά σε επίπεδο πρόληψης. Είναι απόλυτα ασφαλείς, μπορούν να πραγματοποιηθούν οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της ημέρας, και είναι εξαιρετικά απλές στην εφαρμογή τους.

Περιλαμβάνουν εναλλαγές σύσφιξης και χαλάρωσης των μυών του κόλπου και του ορθού, σε διαστήματα 5 δευτερολέπτων μεταξύ τους. Ο ιατρός σας μπορεί να σας δώσει περισσότερες πληροφορίες για τις ασκήσεις που ταιριάζουν στη δική σας περίπτωση, καθώς και για τη μέθοδο εφαρμογής τους.

Μπορούν να εξασκήσουν τα πυελικά τοιχώματα μετεγχειρητικά, ενισχύοντας τη λειτουργικότητα και την εγκράτεια του κόλπου.

Καινούργιες μέθοδοι αντιμετώπισης για θεραπεία

Η τεχνολογική πρόοδος και η ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης, έχουν δημιουργήσει νέες, καινοτόμες μεθόδους αντιμετώπισης. Η ομάδα μας πραγματοποιεί τη θεραπεία της Πρόπτωσης της Μήτρας και του Κόλπου με την πιο σύγχρονη και σίγουρη μέθοδο, την Λαπαροσκοπική Κτενοπηξία.

Η Λαπαροσκοπική Κτενοπηξία είναι η μέθοδος εκλογής για τη χειρουργική θεραπεία της Πρόπτωσης της Μήτρας/του Κόλπου. Πρόκειται για μια απόλυτα ασφαλή μέθοδο, η οποία ελαχιστοποιεί το τραύμα και τις μετεγχειρητικές επιπλοκές.

Η Λαπαροσκοπική Κτενοπηξία γίνεται με λαπαροσκοπική ραφή του πλέγματος DynaMesh®-PRP soft ή visible 15cm x 3cm στον τράχηλο της μήτρας (ή στο κολπικό κολόβωμα σε ήδη ολικά υστερεκτομηθείσες γυναίκες) και στον Κτενοειδή Σύνδεσμο του πυελικού τοιχώματος.

Εικόνα 4: Λαπαροσκοπική Κτενοπηξία

Η Λαπαροσκοπική Κτενοπηξία μπορεί επίσης να εφαρμοσθεί και με διατήρηση της μήτρας, εάν η γυναίκα το επιθυμεί. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ανάλογα με την ανατομική κατάσταση και επιπρόσθετους περιορισμούς που μπορεί να συνυπάρχουν, η Λαπαροσκοπική Κτενοπηξία μπορεί να γίνει με την Πρόσθια ή την Οπίσθια τεχνική. Ανάλογα με τη φύση και τους περιορισμούς κάθε περιστατικού, ο ιατρός ορίζει ποια είναι η κατάλληλη τεχνική.

Η Κυστεοκήλη διακρίνεται σε δυο βασικούς τύπους – την Κυστεοκήλη Μέσης Γραμμής και την Πλάγια Κυστεοκήλη. Σε πολλές περιπτώσεις, οι δυο αυτοί τύποι συνυπάρχουν.

Η θεραπεία της Κυστεοκήλης είναι αποτελεσματική μόνο με χειρουργική αντιμετώπιση. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δίνεται στη διαγνωστική διαδικασία: κλινική εξέταση, κλινικά τεστ, εξειδικευμένη υπερηχογραφική εξέταση (Υπερηχογραφία Πυελικού Εδάφους – Pelvic Floor Sonography).  Με αυτόν τον τρόπο, ο Γυναικολόγος μπορεί να διακρίνει τον τύπο της Κυστεοκήλης και να επιλέξει την κατάλληλη χειρουργική θεραπεία: Πρόσθια Κολπορραφία για την Κυστεοκήλη Μέσης Γραμμής και Πλάγια Ανακατασκευή-Κολποανάρτηση (lateral repair) για την Πλάγια Κυστεοκήλη. Εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, επειδή η μη κατάλληλη χειρουργική μέθοδος θα οδηγήσει σε επιδείνωση των συμπτωμάτων. Στο χειρουργείο δεν απαιτείται η χρήση λέιζερ.

Η Πρόσθια Κολπορραφία συνίσταται στην ενίσχυση-συρραφή της κυστεοκολπικής περιτονίας (Fascia vesicovaginalis) με χειρουργική ραφή.

Κατά την Πλάγια Ανακατασκευή-Κολποανάρτηση (lateral repair), ο χειρουργός τοποθετεί μια ραφή σαν «αιώρα» στα δεξιά και αριστερά της ουροδόχου κύστεως, διορθώνοντας έτσι την χαλάρωση των ιστών που οδήγησε στη δημιουργία της κυστεοκήλης. Στα πλαίσια της Πλάγιας Ανακατασκευής μπορεί να γίνει ταυτόχρονα και διόρθωση της ακράτειας των ούρων, εάν αυτή συνυπάρχει.

Εικόνα 5: Πλάγια Ανακατασκευή-Κολποανάρτηση lateral repair

Πρόσθια Κολπορραφία και Οπίσθια Κολπορραφία – Πώς πραγματοποιούνται;

Η κλασική Πρόσθια Κολπορραφία γίνεται κολπικά, όπου μετά από επιμήκη διάνοιξη του πρόσθιου κολπικού τοιχώματος (κολποτομή), γίνεται η συρραφή της κυστεοκολπικής περιτονίας. Η κλασική Πλάγια Ανακατασκευή γίνεται με ανοιχτό χειρουργείο (εγκάρσια χειρουργική τομή).

Η κλασική Οπίσθια Κολπορραφία γίνεται κολπικά, όπου μετά από επιμήκη διάνοιξη του οπίσθιου κολπικού τοιχώματος (κολποτομή), γίνεται η συρραφή της ορθοκολπικής περιτονίας.

Η ομάδα μας πραγματοποιεί εδώ και αρκετά χρόνια λαπαροσκοπικά και τις δυο επεμβάσεις για Κυστεοκήλη (Πρόσθια Κολπορραφία και Πλάγια Ανακατασκευή-lateral repair), καθώς και την Οπίσθια Κολπορραφία για Ορθοκήλη.

Ποια είναι τα προτερήματα της λαπαροσκοπικής τεχνικής;

Η Λαπαροσκοπική τεχνική έχει σημαντικά προτερήματα σε σύγκριση με την κλασική κολπική μέθοδο, η οποία και ήταν η μοναδική μέθοδος αντιμετώπισης πριν από μερικά χρόνια. Με τη λαπαροσκοπική τεχνική, ο χειρουργός έχει τη δυνατότητα να παρασκευάσει (δηλαδή να «απομονώσει» και να αναδιαρθρώσει) την χαλαρωμένη κυστεοκολπική/ορθοκολπική περιτονία μέχρι το ανώτερο σημείο της και να προχωρήσει τη συρραφή της μέχρι και το σημείο αυτό, το οποίο δεν είναι ανατομικά προσβάσιμο με την κολπική τεχνική και η μη συρραφή του είναι υπεύθυνη για ένα μεγάλο ποσοστό επανεμφάνισης της Κυστεοκήλης/Ορθοκήλης. Επίσης, κατά τη λαπαροσκοπική μέθοδο δεν πραγματοποιείται τομή στο τοίχωμα του κόλπου (κολποτομή) και έτσι αποφεύγεται το κολπικό τραύμα και οι πιθανές μετεγχειρητικές επιπλοκές του, όπως διαταραχές επούλωσης, φλεγμονή, λοίμωξη, ουλοποίηση, διαταραχή της κολπικής ανατομίας.

Η Λαπαροσκοπική Πρόσθια/Οπίσθια Κολπορραφία μπορεί να γίνει με ή χωρίς τη χρήση πλέγματος από συνθετικό υλικό. Με σκοπό να μειώσουμε την πιθανότητα επιπλοκών από τη χρήση πλεγμάτων, εφαρμόζουμε περίπου στο 90% των περιπτώσεων την Λαπαροσκοπική Πρόσθια/Οπίσθια Κολπορραφία χωρίς τη χρήση πλέγματος (τεχνική ιδίου ιστού – native tissue).

Από τι υλικά φτιάχνονται τα πλέγματα;

Στα χειρουργεία μας χρησιμοποιούμε αποκλειστικά συνθετικά πλέγματα DynaMesh®-PRP από υλικό PVDF. Το υλικό PVDF του πλέγματος DynaMesh®-PRP μειώνει στο ελάχιστο τον κίνδυνο ίνωσης ή/και φλεγμονής, επιπλοκών που μπορεί να οδηγήσουν σε ακράτεια ούρων και χρόνιο πυελικό άλγος. Η ασφάλεια του ασθενούς και η μέγιστη διάρκεια του αποτελέσματος αποτελούν κυρίαρχη αξία για εμάς.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η χρήση συνθετικού πλέγματος στα πλαίσια μιας λαπαροσκοπικής (και όχι κολπικής) χειρουργικής επέμβασης, δεν οδηγεί στις γνωστές επιπλοκές των πλεγμάτων. Μεταξύ των σοβαρότερων επιπλοκών περιλαμβάνονται εξέλκωση του κόλπου, χρόνια λοίμωξη και φλεγμονή, ίνωση, ουλοποίηση, χρόνιος πυελικός πόνος, δυσπαρεύνια – πόνος κατά την επαφή, αφού με τη λαπαροσκοπική προσπέλαση το πλέγμα τοποθετείται στην εσωτερική – κοιλιακή επιφάνεια (και όχι στην εξωτερική-κολπική επιφάνεια) του χαλαρωμένου ιστού που ανακατασκευάζεται. Έτσι το πλέγμα δεν έχει «πρόσβαση» στον Κόλπο.

Ποιο το κόστος και οι τιμές;

Το κόστος της επέμβασης εξαρτάται από τη μέθοδο που θα επιλεγεί για την αντιμετώπιση, από την ανάγκη ή μη επανάληψής της, αλλά και από την επιλογή ιατρού και κλινικής.

Το κόστος της λαπαροσκοπικής επέμβασης περιλαμβάνει την αμοιβή του χειρουργού και της ομάδας του, τα χειρουργικά υλικά, καθώς και τα έξοδα νοσηλείας. Ανάλογα με τις ανάγκες κάθε περιστατικού, διαμορφώνεται και το κόστος, μέρος του οποίου συνήθως καλύπτεται από ασφαλιστικά ταμεία, ανάλογα με τους όρους του ασφαλιστηρίου.

Ο Δρ. Δ. Παναγιωτόπουλος είναι μέλος της Γερμανικής Εταιρίας Ουρογυναικολογίας και Πλαστικής Χειρουργικής Αποκατάστασης Πυελικού Εδάφους (AGUB), καθώς και Σύμβουλος της Γερμανικής Εταιρίας Θεραπείας της Ακράτειας (Deutsche Kontinenzgesellschaft).

Η κ. Α. Πιτσιλλίδη είναι μέλος της Γερμανικής Εταιρίας Ουρογυναικολογίας και Πλαστικής Χειρουργικής Αποκατάστασης Πυελικού Εδάφους (AGUB).