Τι συμβαίνει όταν η ομάδα αίματος της μητέρας είναι Rhesus αρνητικό;

Προσπαθείτε να μείνετε έγκυος ή είστε ήδη έγκυος και η ομάδα αίματός σας είναι Rhesus αρνητικό; Τι σημαίνει αυτό για την έκβαση της κύησης και τι ενέργειες πρέπει να ακολουθήσετε;

Πολλές γυναίκες που θέλουν να ξεκινήσουν προσπάθειες για παιδί ή είναι ήδη έγκυοι και η ομάδα αίματός τους είναι Rhesus αρνητικό, ανησυχούν για το τι ακριβώς σημαίνει αυτό και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στην εγκυμοσύνη και στην υγεία του παιδιού τους. Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί πως εφόσον ο γυναικολόγος είναι ενήμερος, δεν υπάρχει κανένας λόγος άγχους.

Τι είναι οι ομάδες αίματος;

Οι ομάδες αίματος καθορίζονται από την παρουσία ή την απουσία ορισμένων αντιγόνων, κάποιων φυσικών ουσιών δηλαδή, οι οποίες βρίσκονται στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Υπάρχουν τέσσερις κύριες ομάδες αίματος, οι οποίες ορίζονται με βάση εάν υπάρχουν στο αίμα μας τα αντιγόνα Α και Β. Έτσι έχουμε την Α, τη Β και την ΑΒ. Εάν δεν υπάρχουν αντιγόνα στα ερυθρά αιμοσφαίρια, τότε το άτομο έχει ομάδα αίματος Ο.

Εκτός από τα αντιγόνα Α και Β, υπάρχει και μια πρωτεΐνη που ονομάζεται παράγοντας Rh, που μπορεί να υπάρχει (+) ή να απουσιάζει (–). Κατά συνέπεια, οι ομάδες αίματος που υπάρχουν είναι A+, A-, B+, B-, Ο+, Ο-, ΑΒ+, ΑΒ-.

Τι είναι η αιμολυτική νόσος των νεογνών;

Οι ομάδες αίματος κληρονομούνται από τους γονείς στα παιδιά. Μια γυναίκα με ρέζους αρνητικό μπορεί να αποκτήσει μωρό με ρέζους θετικό μόνο εάν το αίμα του συντρόφου της είναι ρέζους θετικό. Η νόσος Rhesus ή αλλιώς αιμολυτική νόσος των νεογνών μπορεί να προκαλέσει αναιμία και ίκτερο στο μωρό. Αυτό συμβαίνει γιατί ο οργανισμός της γυναίκας αντιλαμβάνεται το αίμα του μωρού ως κάτι «ξένο» που πρέπει να αντιμετωπίσει. Έτσι, το ανοσοποιητικό σύστημα της εγκύου παράγει αντισώματα, τα οποία επιτίθενται στα αιμοσφαίρια του μωρού της.

Η αιμολυτική νόσος των νεογνών μπορεί να εμφανιστεί όταν μια μητέρα έχει ομάδα αίματος με ρέζους αρνητικό και το μωρό της έχει ρέζους θετικό και στην περίπτωση που η μητέρα έχει εκτεθεί στο παρελθόν σε αίμα με ρέζους θετικό και έχει αναπτύξει ανοσοαπόκριση σε αυτό.

Τι πρέπει να κάνουν οι έγκυοι με Ρέζους αρνητικό;

Εάν η έγκυος έχει ρέζους αρνητικό, τότε περίπου κατά τη 12^η εβδομάδα της κύησης θα ελεγχθεί η ομάδα αίματος του μωρού μέσω μιας αιματολογικής εξέτασης. Εάν το μωρό έχει ρέζους αρνητικό, τότε δε διατρέχει κανέναν απολύτως κίνδυνο από την αιμολυτική νόσο των νεογνών και δεν απαιτείται επιπλέον παρακολούθηση ή θεραπεία. Μερικές φορές, μια εξέταση αίματος από τον πατέρα θα μπορεί επίσης να αποκλείσει το θετικό ρέζους στο αίμα του μωρού, καθώς εάν και οι δύο γονείς έχουν ρέζους αρνητικό, δε γίνεται το μωρό να έχει ρέζους θετικό.

Εάν το έμβρυο έχει ρέζους θετικό, τότε το αίμα της μητέρας θα ελεγχθεί για ύπαρξη αντισωμάτων Anti-D και θα χορηγηθούν ενέσεις που ονομάζονται Anti-D ανοσοσφαιρίνη (Rhophylac). Αυτό θα μειώσει την πιθανότητα η μητέρα να αναπτύξει ανοσολογική απόκριση στο θετικό αίμα του μωρού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Γιατί είναι πιο επικίνδυνη η δεύτερη εγκυμοσύνη σε σχέση με την πρώτη;

Όταν η έγκυος έχει ρέζους αρνητικό, θεωρείται σχετικά απίθανο να προκληθεί πρόβλημα σε μια πρώτη εγκυμοσύνη. Ακόμη και χωρίς τις ενέσεις Anti-D ανοσοσφαιρίνης είναι δύσκολο τα αντισώματα να παραχθούν αρκετά γρήγορα, ώστε να βλάψουν το μωρό, χωρίς βέβαια αυτό να είναι απόλυτο.

Όμως, στην περίπτωση μιας δεύτερης εγκυμοσύνης, υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες ο οργανισμός της μητέρας να έχει δημιουργήσει αντισώματα από την πρώτη εγκυμοσύνη. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τη δεύτερη εγκυμοσύνη εάν το μωρό έχει και πάλι ρέζους θετικό.

Γιατί είναι σπάνια η αιμολυτική νόσος των νεογνών;

Η αιμολυτική νόσος των νεογνών (νόσος Rhesus) είναι σπάνια ακριβώς επειδή μπορεί να προληφθεί μέσω των ενέσεων ενέσεις ανοσοσφαιρίνης αντι-D. Περίπου οι μισές από όλες τις περιπτώσεις της νόσου είναι ήσσονος σημασίας και μπορεί να χρειάζονται λίγη θεραπεία, με το μωρό απλώς να παρακολουθείται τακτικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.